Styl japandi łączy cechy stylu skandynawskiego i japońskiego. Wciąż jest zgłębiany, co czyni go tak fascynującym dla architektów wnętrz. Dziś skupimy się na aspekcie jego powiązania z naturą: zieleń we wnętrzach w stylu japandi. . Przypomnijmy najpierw, jakie cechy łączy w sobie ta stylistyka.
Główne cechy stylu skandynawskiego:
- filozofia hygge
- ciepło, przytuloność
- poczucie swojskości i bezpieczeństwa
- jasna paleta barw, kolory ziemi
Najważniejsze cechy stylu japońskiego we wnętrzach:
- filozofia wabi-sabi
- akceptacja niedoskonałości
- spokój, równowaga
- harmonia z naturą
- minimalizm
- zwrócenie uwagi na znaczenie otaczających nas przedmiotów, ich pochodzenie i historię
Styl japandi i zieleń we wnętrzach – inspiracja z podróży
Podróż do Japonii dostarczyła mi jako architektowi wnętrz wielu inspiracji. Jednym z obszernych zagadnień jest zieleń we wnętrzach, która doskonale wpisuje się w styl japandi.
Kiedy pojawia się pytanie, w jakim stylu zaprojektować wnętrze, coraz częściej można usłyszeć japandi oraz wabi-sabi. Ten drugi został omówiony pokrótce w poprzednim wpisie na blogu. Podobnie jak ryokan, czyli aranżacja wnętrz w japońskim stylu w wydaniu bardzo tradycyjnym. Pojawia się pytanie o odpowiednie dodatki, w tym, jaka będzie odpowiednia zieleń we wnętrzach w stylu japandi i japońskich?
Więcej na temat samej Japonii możecie przeczytać na Filmowych Szlakach.
Ogród japoński, czyli jaki?
Nie ma chyba nikogo, kto by nie słyszał o ogrodzie japońskim. Te powstawały – i nadal powstają – zarówno jako prywatne założenia ogrodowe, jak i miejsca publiczne. Od niewielkich spłachetków zieleni po wielkie przestrzenie w centrach miast. Szczególnie w Japonii zaskakuje ilość zieleni i to zieleni zaprojektowanej i zadbanej. Ogród japoński jest tak zaprojektowany, by jak najmniej było widać rękę człowieka; nie ma w nim symetrii ani linii prostych, nie ma krzewów przyciętych w geometryczne bryły. Jest więc zupełną antytezą ogrodu francuskiego. Jednocześnie taka zieleń w stylu japońskim pełna jest symboliki i odniesień do krajobrazów: pagórki imitują góry, oczka wodne to morza, a strumyki udają rzeki.
Wyróżnia się dwa główne typy ogrodów japońskich: pagórkowate tsukiyama, który wykorzystuje naturalną rzeźbę terenu lub od podstaw projektuje się sztuczne pagórki.
Drugi ważny rodzaj ogrodu japońskiego to karesansui, zwany także ogrodem zen. Są one szczególnie intrygujące i wpisują się w tę część buddyjskiej filozofii, którą niekiedy błędnie utożsamia się z nihilizmem. W przeciwieństwie do pełnego zieleni i wody typowego ogrodu japońskiego, ogród zen jest typem suchego krajobrazu. Tworzą go wyłącznie kamienie: większe głazy otoczone zagrabionym w geometryczny (!) wzór żwir. Jest to ogród kontemplacyjny, sprzyjający rozważaniu pustki i niebytu. Jego silne oddziaływanie na psychikę spowodowane jest nie tyle kamieniom, ale pustką pomiędzy nimi i kształtem, który tworzą. Zgadza się, kamienna kompozycja jest tak pomyślana, by to przestrzeń pomiędzy skałami tworzyła treść.
Japońskie dekoracje roślinne we wnętrzach
Jeśli nie mamy możliwości aranżacji ogrodu w stylu japońskim, bo na przykład mieszkamy w bloku, nic straconego! Zieleń we wnętrzach w stylu japandi lub japońskim jest nadal dla nas dostępna.
Ikebana – co to jest?
Wywodząca się z Japonii sztuka układania kwiatów ikebana doskonale nadaje się jako dekoracja wnętrz. Tworzenie bukietów znane jest także pod nazwą kadō, co oznacza „droga kwiatów”. W przeciwieństwie do zachodniej estetyki bukietów, ikebana bardziej niż na formach i kolorach kwiatów skupia się na całości kompozycji w oderwaniu od istoty kwiatów jako żywych roślin. Nierozłączną częścią takiej aranżacji są łodygi i liście roślin oraz naczynie, w którym się znajdują.
Sztuka układania kwiatów rozwinęła się w wiekach XIV-XVI, które były złotym wiekiem rozwoju japońskiej kultury i sztuki. Zostały wówczas opracowane podstawowe typy bukietów. Sama ikebana wywodzi się ze zwyczaju składania kwiatów w ofierze Buddzie lub duchom zmarłych przodków. Niewykluczone, że ta z kolei tradycja pochodzi z jeszcze starych wierzeń animistycznych, rdzennych dla Kraju Kwitnącej Wiśni. Ikebany często umieszcza się we wnękach – tokonoma – w pomieszczeniach przeznaczonych do ceremonii herbacianej. Style układania ikebany są oczywiście bardzo zróżnicowane, a do najbardziej popularnych należą bogate kompozycje stojące, „nastroszone” w wazonie lub bardziej swobodne, jak na przykład kwiaty wrzucane do wazonu, istnieją też minimalistyczne bukiety, składające się niekiedy nawet z jednej gałązki o specjalnie dobranym kształcie.
W naszych inspirowanych Japonią wnętrzach taki bukiet można ustawić w dowolnym eksponowanym miejscu: w holu wejściowym domu, w zabudowanej niszy salonu kąpielowego, w sypiali lub salonie.
Bonsai – mała wielka zieleń we wnętrzach w stylu japońskim i japandi
Oprócz ikebany, zieleń we wnętrzach w stylu japońskim przyjmuje także postać bonsai. Nazwę tę tłumaczy się po prostu jako „drzewo w naczyniu”: bon to rodzaj płaskiego naczynia lub tacy, zaś sai znaczy „drzewo”, „roślina”. Sztuka bonsai wywodzi się z Chin, gdzie jest określana jako penjing lub penzai i oznacza „krajobraz w donicy”. I tym w rzeczywistości jest: skarłowaciałe drzewo o wymuszonym płytkim systemie korzeniowym jest tak kształtowane, by przypominało pełnowymiarową roślinę, najczęściej wiekową i doświadczoną przez los i czas (co przywodzi na myśl filozofię wabi-sabi). Kompozycję uzupełnia się często o żwir, kamienie, porosty, mchy i inne drobne rośliny.
Podobnie jak ikebana i ogród japoński, tak i bonsai wywodzi się z Chin, ale została tak rozwinięta przez Japończyków, że na świecie jest kojarzony przede wszystkim jako sztuka japońska. Projektując zieleń w stylu japońskim – czy to w ogrodzie, czy zabiegamy o zieleń we wnętrzach, będziemy korzystać z tych ongiś chińskich technik.
Bonsai to z pewnością sztuka tylko dla cierpliwych. Na szczęście gotową kompozycję można zakupić, na przykład przez Internet. Warto przy tym pamiętać, że o cenie decyduje przede wszystkim wiek drzewka: im starsze, tym droższe. Należy o takie drzewo także odpowiednio dbać: regularnie przycinać, skręcać i przyginać gałęzie. Kupując gotowe bonsai należy uwzględnić oczywiście wymagania konkretnego gatunku, zwłaszcza to, czy jest to roślina do wnętrz czy na zewnątrz. Dla ambitnych, którzy sami chcą zgłębić sztukę kształtowania drzew, znajdzie się fachowa literatury i fora tematyczne. Zaś więcej o chińskich ogrodach możecie przeczytać przy wpisie o Suzhou.
Akwarium japońskie, czyli podwodna zieleń we wnętrzach
Nie każdy wie, że zieleń w stylu japońskim może znaleźć także pod wodą, a konkretniej w akwarystyce. Takie zbiorniki znane są jakie akwarium japońskie lub akwarium naturalne. Prekursorem stylu był Takashi Amano (18.07.1954 – 04.08.2015), japoński projektant, akwarysta i fotograf, specjalizujący się w fotografii akwarystycznej, a także założyciel marki akcesoriów akwarystycznych ADA.
Głównym założeniem akwarium w stylu japońskim lub naturalnym jest odtwarzanie prawdziwego pejzażu w akwarium za pomocą dostępnych w akwarystyce środków wyrazu. I nie chodzi tutaj o naśladowanie konkretnych biotopów, na przykład czarnych wód Amazonki lub skalistego dna Jeziora Malawi. Chodzi o utworzenie krajobrazu w miniaturze, którzy do złudzenia przypominałby górski, skalisty stok poprzetykany trawą lub mchem, ukwieconą łąkę, mroczny las bądź powykręcane ze starości drzewo. Są to akwaria z przewagą roślin, a ryby, bezkręgowce i skorupiaki są niewielkie, na przykład neonki i maleńkie kolorowe krewetki. Jak można się spodziewać, akwarium japońskie także dzieli się na różne style, które wywodzą się ze styli znanych z japońskiej sztuki ogrodowej.
Obecnie jest to popularny nurt w akwarystyce, a gotowe kompozycje często można zobaczyć w sklepach akwarystycznych. Sprzedawane są gotowe zestawy, na które składają się zbiorniki wodne wyposażone w podstawowe urządzenia, specjalnie dobrane dekoracje, rośliny i zwierzęta. Przed zakupem takiego akwarium trzeba jednak zgłębić zagadnienia związane z akwarystyką, gdyż od nas zależy dobre samopoczucie, zdrowie i życie czujących istot. Jeżeli ktoś nie czuje się na siłach, by zagłębiać się w akwarystykę, a chciałby mieć profesjonalnie założoną tego rodzaju zieleń we wnętrach, to też nie ma problemu.. Na rynku działają firmy, które projektują, wykonują i dbają o akwaria. Klientami takich firm są zarówno osoby prywatne, jak i przedsiębiorstwa, które akwarium traktują jako niebanalny element wystroju siedziby firmy.
Jak wprowadzić zieleń w duchu Japandi do swojego domu?
Wymienione w poprzednich akapitach rodzaje zieleni we wnętrzach w stylu japandi to nie wszystko. W tym szczególnym połączeniu stylu skandynawskiego i japońskiego możemy zamiast bonsai, ozdobić nasze wnętrza prostszymi aranżacjami roślinnymi.
- Efektowne, duże solitery: monstera, strelicja, figowiec, fikus
- Klasyczne, łatwe w uprawie: sansewiera (szable), paprocie, maranta
- Trawy ozdobne: zarówno żywe, jak i suche kompozycje są delikatne, miękkie, komponują się wśród klasycznych beży
Zwróćmy uwagę na osłonki donic. Nie muszą być wszystkie jednakowe, ale nie mają cechy wspólne. Może to być terracota w różnych rozmiarach, ale tym samym odcieniu. Mogą być proste ceramiczne osłony w kształcie cylindra albo seria osłonek w różnych kolorach, a tych samych kształtach.
Pamiętajmy o tym, że styl japandi to styl minimalistyczny. Należy unikać nagromadzenia przedmiotów i dekoracji. Oznacza to, że rośliny i aranżacje roślinne powinny mieć „oddech”, a więc nie być stłoczone ze sobą, czy dosunięte do ściany lub mebla. Efektowne bonsai na komodzie lub kwitnąca strelicja może być elementem, który przykuwa uwagę we wnętrzu. „Mniej znaczy więcej” także jeśli chodzi o zieleń we wnętrzach japońskich i japandi.
Zapraszam do kontaktu z architektem wnętrz
Myślisz o zmianie w swoim domu i zainteresował Cię temat zieleni w wnętrzach w stylu japandi i japońskich? Zapraszam do kontaktu z architektem wnętrz z Wrocławia. Zadzwoń, napisz: tel. 502 059 665 biuro@trykowskastudio.pl Spotkajmy się, porozmawiajmy!